📌 مبحث نوزدهم ویرایش 99 ابلاغ گردید
ویرایش چهارم مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان با عنوان «صرفه‌جویی در مصرف انرژی» توسط وزیر راه و شهرسازی برای اجرا از تاریخ ۹۹/۰۶/۰۴ در سراسر کشور ابلاغ گردید.
زمان انقضای ویرایش قبلی مبحث نوزدهم (ویرایش ۱۳۸۹)، دوازده ماه بعد از تاریخ این ابلاغ (۱۴۰۰/۰۶/۰۴) خواهد بود و بدیهی است تا آن زمان استفاده از هر کدام از این دو ویرایش مجاز است.
در اجرای ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب ۱۳۷۴، ویرایش چهارم مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان با عنوان «صرفه‌جویی در مصرف انرژی» توسط وزیر راه و شهرسازی برای اجرا از تاریخ ۹۹/۰۶/۰۴ در سراسر کشور ابلاغ گردید. زمان انقضای ویرایش قبلی مبحث نوزدهم (ویرایش ۱۳۸۹)، دوازده ماه بعد از تاریخ این ابلاغ (۱۴۰۰/۰۶/۰۴) خواهد بود و بدیهی است تا آن زمان استفاده از هرکدام از این دو ویرایش مجاز است.
ویرایش چهارم (۱۳۹۹) مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان، دارای تغییرات مهمی است، که اهم آن‌ها عبارت‌اند از:
– برای رعایت ضوابط آیین‌نامه ماده ۱۸ قانون اصلاح الگوی مصرف، در ویرایش جدید سه رده انرژی، به شرح زیر، تعریف‌شده است:
۱) «ساختمان‌های مطابق مبحث ۱۹ (EC)» پایین‌ترین رده انرژی تلقی می‌شود و دست‌یابی به این رده اجباری است.
۲) «ساختمان کم‌انرژی (EC+)»
۳) «ساختمان بسیار کم‌انرژی (EC++)»، تا زمانی که الزامی برای دست‌یابی به این رده‌ها در دیگر قوانین و آیین‌نامه‌ها مطرح نشده باشد، دست‌یابی به این دو رده اختیاری است.
– در ویرایش‌های پیشین دو روش طراحی پوسته خارجی ساختمان مطرح شده بود. در ویرایش جدید، علاوه بر دو روش «تجویزی» و «موازنه‌ای (کارکردی)»، دو روش دیگر، تحت عناوین «نیاز انرژی» و «کارایی انرژی» نیز مطرح شده‌اند. لازم به ذکر است روش «تجویزی» ساده‌ترین روش و روش «کارایی انرژی» تخصصی‌ترین روش طراحی هستند. درعین‌حال، کمترین گزینه‌ها در طراحی و بیشترین هزینه اجرا در حالت استفاده از روش تجویزی است، درحالی‌که بیشترین گزینه‌ها و حق انتخاب‌ها در طراحی و کمترین هزینه اجرا در صورتی قابل دست‌یابی است که از روش «کارایی انرژی» استفاده شود. توضیحات تکمیلی در این خصوص در بند ۱۹-۳-۲-۱ این مبحث ارائه شده است.
– فصل‌بندی مبحث بازبینی شده است. ضمن این‌که یک فصل به تعاریف اختصاص یافته است، فصل‌بندی بخش‌های مربوط به روش‌های طراحی نیز تغییر کرده است، و فصول ۵ تا ۸، هر یک به یکی از روش‌های مطرح‌شده اختصاص یافته‌اند، و زیرفصل‌هایی تحت عنوان «پوسته خارجی»، «تأسیسات مکانیکی» و «تأسیسات برقی»، برای هر یک از فصول مربوط به روش‌های طراحی در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، فصلی نیز تحت عنوان «ضوابط اجباری» در نظر گرفته شده است که حاوی ضوابطی است که در تمامی ساختمان‌ها باید رعایت شوند.
– روش کارکردی ساختاری مشابه روش تجویزی پیدا کرده است، و درنتیجه، مقادیر متفاوتی برای ضرایب انتقال حرارت مرجع ارائه شده است. ساختار جدید این روش، بدون آن‌که تغییر اساسی در آن صورت گرفته باشد، به طراح این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به محاسبه پل‌های حرارتی، و بدون نیاز به استفاده از ضرایب تعریف‌شده در پیوست ۱۱ برای حالت عدم محاسبه پل حرارتی، طراحی پوسته خارجی را انجام دهد.
– در ویرایش قبلی، در طراحی تنها ضریب انتقال حرارت شیشه و یا پنجره در نظر گرفته می‌شد. در ویرایش جدید، علاوه بر ضریب انتقال حرارت، جهت‌گیری پنجره، ضريب بهره گرمایی خورشیدی و همچنین نسبت ضریب عبور نور مرئی به ضريب بهره گرمایی خورشیدی نیز در طراحی تعیین‌کننده هستند. از طرف دیگر، مشخصات در نظر گرفته‌شده برای ساختمان مرجع، برای مناطق سردسیر (نیاز گرمایی غالب) و گرمسیر (نیاز سرمایی غالب)، و برای جهت‌های مختلف، متفاوت است، تا جدار نورگذر در نظر گرفته‌شده برای ساختمان مرجع بیشترین انطباق را با منطقه اقلیمی موردنظر داشته باشد.
– در بخش‌های مربوط به تأسیسات مکانیکی، علاوه بر موارد مطرح‌شده در ویرایش قبلی، موضوعات کلیدی دیگری نیز، ازجمله حداقل بازدهی تجهیزات، کنترل و پایش، بازیافت و ذخیره‌سازی انرژی مدنظر قرار گرفته است.
– در روش‌های مختلف طراحی، ضوابط جدیدی برای بهره‌گیری از سیستم‌های بر پایه انرژی‌های تجدیدپذیر، در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، امکان جایگزینی استفاده از سیستم‌های بر پایه انرژی‌های تجدیدپذیر با ارتقاء مشخصات حرارتی بام نیز پیش‌بینی شده است، که حق انتخاب مضاعفی را در اختیار طراح قرار می‌دهد.
– اهمیت ویژه‌ای به موضوع بهره‌گیری از روشنایی طبیعی معطوف شده است، تا علاوه بر ارتقاء شرایط محیط داخل، مصرف روشنایی مصنوعی نیز تا حد ممکن کاهش یابد.
– در بخش‌های مربوط به تأسیسات برقی، علاوه بر توجه به روشنایی مصنوعی، سیستم‌های کنترل و موتورها، به موارد مهم دیگر نیز، ازجمله کاربرد سیستم‌های تولید هم‌زمان، ترانسفورماتورها، مولدهای نیروی برق اضطراری، بانک‌های خازن، سیستم‌های اندازه‌گیری، آسانسورها و پلکان‌های برقی نیز پرداخته شده است.