توضیحات

کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی در ساختمان‌ها

ویژه آزمون‌های نظام مهندسی تاسیسات برقی صلاحیت نظارت

کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی در ساختمان‌ها یکی از منابع مهم و اصلی آزمونهای نظام مهندسی رشته تاسیسات برقی صلاحیت نظارت می‌باشد. این کتاب شامل مفاهیم مورد نیاز آزمون نظام مهندسی، تجربیات مهندسی در اجرا و نظارت، نکات مهم در آزمون‌های اخیر می‌باشد.

مولفین این کتاب پس از تجربیات عملی و آموزشی در دانشگاه و صنعت و تدریس کاربردی در دوره‌های کارشناس رسمی دادگستری و نظام مهندسی و با توجه به آزمون های برگزار شده و نیاز موجود در صنعت ساختمان به منظور تکمیل منابع لازم و تجمیع مفاهیم درسی و تجربیات مهندسی و نیز سوالات پرسیده شده در آزمون‌ها کتاب حاضر را تالیف نموده‌اند.

فهرست:

مقدمه

فصل اول از کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی/ سیستم‌های نیرو و اتصال زمین

شمول مبحث سیزدهم

واگذاری شرکت برق

نحوه واگذاری شرکت برق

انواع مصرف‌کنندگان

انواع انشعاب‌های برق

خطوط HVDC

موارد شمول مبحث ۱۳

موارد عدم شمول مبحث ۱۳

حریم خطوط انتقال (طبق مصوبه هیأت دولت در مورد حریم خطوط انتقال و فوق توزیع برق)

ایمنی در برق

برق گرفتگی

ولتاژ تماس

ولتاژ گام

حفاظت در برابر تماس مستقيم

هادي خنثي (N)

هادي حفاظتي (PE)

لزوم دقت در نصب هادي‌هاي خنثي و حفاظتي

هادي مشترك حفاظتي – خنثي (PEN)

سطح مقطع هادي حفاظتي، حفاظتي – خنثي

هادي اتصال زمين

سطح مقطع هادی اتصال زمین

حفاظت در برابر تماس غير مستقيم

قسمت‌های هادی بیگانه و یا بدنه‌های هادی بیگانه

حفاظت در برابر هر دو نوع تماس مستقيم و غير مستقيم

حفاظت با استفاده از SELV و PELV

منابع SELV (بدون اتصال زمين)

منابع تغذيه PELV (با اتصال زمين)

هادي‌هاي مدارهاي SELV و PELV

الزامات خاص مدارهاي SELV (بدون اتصال زمين)

حفاظت در برابر تماس مستقيم (مدارهاي SELV)

منابع تغذيه FELV

حفاظت در برابر اثرهاي حرارتي در بهره‌برداري عادي

جريان باقيمانده

جريان نشتي

جريان اضافه بار (يك مدار)

اضافه جریان

حفاظت در برابر جريان‌هاي اتصال کوتاه

حفاظت اشخاص و حيوانات در برابر اضافه ولتاژ

حفاظت تاسيسات و تجهيزات در برابر اضافه ولتاژ

حفاظت در برابر اضافه ولتاژ در پُست‌هاي برق

حفاظت در برابر اضافه ولتاژ در تاسيسات فشار ضعيف

حفاظت در برابر اضافه ولتاژ ناشي از اثرات صاعقه

صاعقه‌گیر

انواع صاعقه‌گیر

ابعاد میله و شبکه ارتباطی برقگیر

طول میله برقگیر فرانکلین (قفس فاراده) برای ابنیه مختلف

تعداد پایانه‌های (میله) هوایی مورد نیاز در سیستم قفس فاراده

انواع روش‌های اجرای پایانه‌های هوایی در قفس فاراده

نحوه اجرای اتصال زمین در سیستم صاعقه‌گیر

نقطه نول مولد برق، ترانسفورماتور قدرت و سيم نول شبكه فشار ضعيف

روش سنتی

حفاظت در برابر تداخل امواج الكترومغناطيسي

كاهش اثرات ناشي از تداخل امواج الكترومغناطيس

حفاظت در برابر قطع هادي نول در شبكه توزيع برق شهري

حفاظت در برابر قطع انشعاب برق اصلي

سیستم IT

ترانس ایزوله

نحوه عملکرد ترانس ایزوله

توزيع نيروي برق ايزوله

مزاياي سيستم IT

افزایش ايمني در بهره‌برداري

کاهش جريان‌هاي نشتي

ايمني در برابر حريق

سیستم TT

سيستم TN

مقاومت الكتريكي اتصال به زمين

سطح مقطع هادي مشترك حفاظتي – خنثي

کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی

انواع وسايل حفاظتي قابل استفاده در سيستم‌هاي TN

قطع خودكار مدار در اثر اتصال كوتاه

سيستم TN-C

سیستم TNS

سیستم TN-C-S

جمع‌بندی سیستم‌های نیرو

مقاومت ایمنی اتصال زمین (R_B) در سیستم TN

حداکثر مجاز مقاومت کل هادی خنثی نسبت به زمین

حداکثر مجاز مقاومت کل هادی خنثی نسبت به زمین در سیسکاملاً کابلی

زمین، الکترود زمین و مقاومت آن

زمین (جرم کلی زمین)

انواع سیستم اتصال زمین

الكترودهاي زمين مستقل

مقاومت كل اتصال زمين (مقاومت كل زمين)

الكترود زمين

موارد کاربرد یک الکترودزمین مشترک برای هر دو منظور ایمنی و حفاظتی

مزیت و عیب نصب یک الکترود

موارد کاربرد دو الکترود زمین

الکترودهای موجود

الکترودهای مصنوعی

انواع الکترودهای زمین

الکترود صفحه‌ای کم عمق

الکترود صفحه‌ای عمیق

الکترودهای قائم

انواع الکترودهای قائم

یادآوری چند نکته آزمونی

الکترودهای قائم موازی و گرادیان ولتاژ آن

الکترود افقی

موارد کاربرد الکترود افقی

ساختمان و جنس الکترودهای تسمه‌ای

حداقل عمق الکترودهای زمین

الکترودهای طبیعی

فاصله الکترودها، رطوبت، دما و مقاومت خاک

الكترود زمين براي انشعاب برق فشار ضعيف

الكترود يا الكترودهاي زمين پُست ترانسفورماتور

همبندی

هادي همبندي براي هم ولتاژ كردن

همبندي اضافي (کمکی یا محلی) براي هم ولتاژ كردن

سطح مقطع هادی‌های هم‌بندی اضافی

ترمينال اصلي اتصال زمين

سطح مقطع هادي همبندي اصلي

نحوه اجرای همبندی اضافی در حمام

خوردگي الكترودها در اثر هم بندي با فلزات ديگر

روش wenner

روش اشلومبرگر shlumberger

روش بهبود یافته ونر wenner

رفع اثر جریان‌های سرگردان هنگام اندازه گیری مقاومت سیستم زمین

فصل دوم از کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی/ منابع تغذیه، ترانسفورماتورها، دیزل ژنراتور و UPS

۱- ترانسفورماتور روغنی (Oil immersed)

۲- ترانسفورماتور خشک رزینی (Cast Resin Dry Type)

معرفی ترانسفورماتورهای هرمتیک

ترانسفورماتورهای هرمتیک روغنی (پره‌ای)

اجزا ترانسفورماتور

رطوبت‌گیر

ترمومتر سیم پیچ

رله بوخهلتس

فشارشک

فشارس

ترانسفورماتور جریان

شیرآلات (نمونه‌برداری، تصفیه و تخلیه)

روغن‌نمای چ

رله محافظ هرمتیک Protection R

رله فشار ناگ

مقره‌های فشار ضعیف و فشار قوی (بوشینگ

کلید تنظیم ولتاژ (تپ چنجر)

تابلو مشخصات

مخزن

منبع انبساط

روغن ترانسفورماتور

رنگ

اتاق ترانس

انتخاب محل و جهت اتاق ترانسفورماتور

ابعاد اتاق ترانسفورماتور

اجزای اتاق ترانسفورماتور (پله، درب، کانال، حائل آتش، مروغن، نحوه نصب)

اجزای اتاق‌های فشار متوسط و ضعیف و خصوصیات آن‌ها

قوانین اتاق تابلو برق(LV,MV)

امپدانس ولتاژ UKN (راهنمای طرح و اجرای تأسیسات برقی)

انواع ترانسفورماتورها با توجه به محل نصب (نشریه ۱۱۰)

مشخصات الکتریکی

راه‌اندازی ترانسفورماتور (نشریه ۱۱۰)

شرایط اتاق ترانس (نشریه ۱۱۰)

نصب ترانسفورماتور درخارج ساختمان و در روی زمین

تعاریف مربوط به ترانس جریان

کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی

بردن (burden)

خطاهای CT

ضریب ایمنی Security factor

ظرفیت ترانسفورماتور جریان

نحوه تست ترانس جریان

ترانسفورماتورهای ایزوله

نحوه عملکرد ترانس ایزوله

نیروی برق اضطراری (دیزل ژنراتور)

مشخصات فنی دیزل ژنراتور

انواع ژنراتور

اجزای اصلی یک دیزل ژنراتور

محل نصب دیزل ژنراتور

نظارت بر پارامترهای الکتریکی و مکانیکی دیزل ژنراتور

نیروی برق اضطراری (برق اضطراری)

نیروی برق ایمنی

روشنایی ایمنی

کلید و هادی حفاظتی دستگاه برق بدون وقفه(UPS)

یو پی اس آفلاین (Off-Line

On-Line UPS

Standby UPS

Standby – Ferro UPS

Line Interactive UPS

Double conversion UPS

Delta conversion UPS

اصطلاحات معمول یو پی

اجزا منابع تغذیه بدون وقفه (U

فصل سوم از کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی/ آسانسور و پله‌برقی

تعاریف

– پله برقی

– مشخصات فنی پلکان‌برقی و پیاده‌رو متحرک

– پیاده رو متحرک

فصل چهارم از کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی/ هادی‌ها، کابل و سیم

مقدمه

اجزای کابل

جمع‌بندی کابل قدرت و ساختار داخلی و مشخصات آن

روش‌های نامگذاری کابل

شناسایی کد کابل‌هادر روش آلمانی

توضیح ساختار برخی کابل‌های قدرت

کابل‌های کنترل

کابل‌های ابزار دقیق

مشخصات کابل‌های زمینی با عایق‌بندی پلاستیکی

مشخصات کابل‌های زمینی با عایق‌بندی پلی اتیلن مست(XLPE)

سیم، کابل، سینی و لوله‌کشی برق(مبحث۱۳)

شعاع خمش کابل‌ها (مبحث ۱۳ و نشریه ۱۱۰)

سیم، کابل و لوله گذاری (مبحث ۱۳ ویرایش سال۹۵)

دمای محیط جداول کابل(راهنمای طرح و اجرای تاسیسات برقی)

فاصله کابل‌ها و فواصل بین لایه سینی ها(مبحث۱۳)

انواع روش‌های نصب مدار، لوله برق، کابل(بر اساس استاندارد
لوله‌های برق و کاربرد آن‌ها(نشریه ۱۱۰)

درز انبساط ساختمان در لوله‌کشی برق(نشریه ۱۱۰)

خم کردن لوله‌ها (نشریه ۱۱۰)

لوله‌ها و فواصل (نشریه ۱۱۰)

انتخاب بهینه سطح مقطع کابل‌های فشار قوی

مشخصات اصلی کابلها

عوامل موثر در انتخاب نوع کابل

سایر عوامل موثر در انتخاب کابل

سه عامل مهم در طراحی شبکه کابلی

کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی

افت ولتاژ (راهنمای طرح و اجرای تاسیسات برقی)

مقادیر مجازافت ولتاژ

عوامل مؤثر در ظرفیت نامی جریان کابل

سینی کابل (نشریه ۱۱۰)

فاصله کابل‌ها با سایر تاسیسات (نشریه ۱۱۰)

کابل‌کشی زیر جاده و کابل‌های دفنی (نشریه ۱۱۰)

انتخاب روش کابل‌کشی

آشنایی با طول و جهت تاب كابل‌ها

نیروی کشش مجاز(کابل‌های خشک)

دفن کابل در کانال خاکی (نشریه ۱۱۰)

حفاظت مکانیکی کابل‌ها (نشریه ۱۱۰)

شرایط کانال کابل (نشریه ۱

کابلشو

حداکثر تعداد کابل‌ها داخل کانال یا مجرا

نصب كابل‌های هوایی

آزمون و تست

انواع

آزمونهای روتین کابل

کابل‌های فشار متوسط (نشریه ۱۱۰)

ولتاژنامی و ولتاژ کار

فاصله کابل‌ها از سایر تاسیسات

شرایط دما در کابل‌کشی

شعاع خمش کابل‌های فشار متوسط

نصب کابل فشار متوسط داخل کانال (نشریه ۱۱۰)

شرایط کانال کابل فشار متوسط (نشریه ۱۱۰)

سینی کابل فشار متوسط

سر کابل‌های فشار متوسط

سر کابل‌ حرارت

سرکابل‌ سرد (Cold-shrink-termination)

سرکابل‌ فشاری(slip on termination)

سرکابل‌ Plug-in

سرکابل‌های فشار متوسط connex

مفصل کابل (نشریه ۱۱۰)

مفصل چدنی

مفصل رزینی

مفصل حرارتی

مفصل سرد

برخی نمونه‌های کابل‌های فشار متوسط

سه گروه عایق‌بندی کابل

آزمون و تست کابل فشار متوسط پس از نصب

سیم‌کشی در ساختمان

سیم‌های مورد استفاده در برق ساختمان

کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی

سیم‌ها و کابل‌های برق فشار ضعیف (نشریه۱۱۰)

انواع روشهای سیم‌کشی

سیم‌کشی در لوله

نقش محافظت‌های کلی در سیستمهای سیم‌کشی

۱- لوله‌های خرطومی پلاستیکی

۲ -لوله‌های پلاستیکی سخت PVC

۳- لوله‌های خرطومی فلزی یا فلکسی

۴- لوله‌ها پلی اتیلن

لوله‌کشی برق ساختمان در سقف‌های کاذب

لوله فولادی برق

متعلقات لوله فولادی برق

کاربرد لوله‌های فولادی برق

۱- لوله فولادی برق مشکی

۲- لوله‌های فولادی گالوانیزه (لوله‌های فولادی گالوانیزه درز
لوله فولادی گالوانیزه عمقی داغ

لوله‌های فولادی گالوانیزه بدون درز ضد انفجار

لوله فولادی قابل انعطاف (لوله فلکسی

یادآوری برخی قوانین نظارتی لوله کشی

اصول و روشهای نصب لوله‌های برق

رنگ عایق هادی‌های مدارهای توزیع نیرو و مدارهای نهایی

رنگ عایق سیم‌ها در مدارهای نهایی

قوانین سیم کشی، ترمینال و اتصال

لوله‌کشی برق، انواع لوله برق و ترانکینگ

كلیدها و روشنایی

نکات مهم سیم‌کشی

انواع نقشه‌های طراحی تأسیسات الکتریکی جهت نظارت بر انجام آن

فصل پنجم از کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی/ توان و انرژی

بخش برخی تعاریف

۱- متقاضی

۲- مشترک

۳- تأمین برق

۴- ضریب همزمانی

۶- ضریب قدرت

۷- حداکثر توان

۸- حداکثر درخواست

برآورد بار در تاسیسات الکتریکی

برآورد دیماند درخواستی اولیه به روش وات بر متر مربع

روش صحیح محاسبه حداکثر درخواست توان (دیماند)

ضریب قدرت برخی بارها

انواع مشترکین مصرفی

تعرفه‌های برقی

تجهیزات محاسبات هزینه برق

کنتور

ساختمان کنتور

کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی

کنتور راکتیو

محاسبات توان اکتیو، راکتیو و ظاهری

توان اکتیو (واقعی) (P)

توان راکتیو (مجازی) (Q)

توان ظاهری(S)

روش‌های جبرانسازی

مفهوم جبرانسازی

عوامل موثر در انتخاب روش جبرانسازی

روش‌های جبرانسازی

کاربرد خازن

انواع خازن از نظر ترمیم

بانک خازنی capacitor bank))

ظرفیت اسمی یک خازن (C_N)

خروجی اسمی یک خازن (Q_N)

دمای هوای خنک کننده (خنک ساز)

شرایط کار عادی خازن‌ها

طبقه‌بندی دما برای خازن‌ها

ولتاژهای کلیدزنی بانک خازنی

حداکثر جریان مجاز بانک خا

شرایط تابلو بانک خازنی

رگولاتور بانک خازنی

وسیله تخلیه خازن

وسایل قطع و وصل و حفاظت خازن‌های فشار ضعیف

مزایای خازن‌گذاری

انواع خازن

تقسیم‌بندی روش‌های خازن‌گذاری بر اساس محل نصب

جبران‌سازی انفرادی

جبرانسازی انفرادی ترانسفورمات

جبرانسازی انفرادی موتورها

جبران‌سازی گروهی

جبران‌سازی گروهی لامپ‌های تخلیه‌ای

جبران‌سازی مرکزی

جبران‌سازی ترکیبی

کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی

محاسبات قدرت خازن

مراحل تعیین مقدار خازن از طریق محاسبات

مبانی عمومی بانك خازن

نکات بانک خازنی

تجهیزات مورد نیاز در بانک خازن

آثار تزریق نامناسب توان راکتیو (خازن‌گذاری نامناسب)

تعیین ظرفیت پله اول و آرایش پله‌ها

توضیح – روش‌های تعیین ظرفیت پله اول و آرایش پله‌ها

انتخاب تجهیزات حفاظتی

انتخاب کنتاکتور

رگولاتور خا

فصل ششم از کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی/ تابلو‌ها و حفاطت

تابلوهای الكتریكی

خصوصیات تابلوها

محل نصب تابلوها

تجهیزات، وسایل حفاظت و كنترل

فیوز

انواع فیوز‌ها طبقIEC61818

تقسیم‌بندی ازنظر ولتاژ شبکه

كلیدهای خودكار مینیاتوری(MCB)

كلیدهای خودكار (اتوماتیك)

كلید خودكار (كلید اتوماتیك) محدود‌كننده جریان اتصال كوتاه

كلیدهای مغناطیسی (كنتاكتورها)

كلیدهای مجزاكننده زیرِبار

كلید یا وسیله حفاظتی جریان باقیمانده RCD

عدم کارایی كلید یا وسیله حفاظتی جریان باقیمانده RCD

انواع کلیدهای جریان باقیمانده از نظر مدت زمان عملکرد

درجه حفاظت بدنه لوازم و تجهیزات الكتریكی در برابر نفوذ رطاشیاء خارجی

محیط‌های با شرایط عادی (محیط‌های خشك)

محیط‌های نمناك (حداقل IPX4)

محیط‌های مرطوب(حداقل IPX5)

حمام‌ها و دوش‌ها در منازل، هتل‌ها و نظایر

تعاریف و موقعیت مناطق (زون‌ها)

الزامات ایمنی محیط نمناک و مرطوب

همبندی در حمام

استخر

همبندی در استخر

سونای خشک

سونای بخار

محیط‌های گرم

محیط‌های مخصوص

فصل هفتم از کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی/ نکات کاربردی نظارت روشنایی و علائم

نكات عمومي قابل توجه در طراحي سيستم روشنايي داخلي(مبحث ۱۳)

سیستم روشنایی و انرژی الکتریکی و صرفه‌جویی انرژی

سیستم‌ها و تجهیزات روشنایی

سیستم‌های کنترل روشنایی

سیستم‌های کاهش میزان روشنایی و یا کاهش مدت روشنایی

کنترل خاموش کردن روشنایی

شدت روشنایی فضاها

روشنایی محوطه و بیرون ساختمان

کنترل روشنایی محوطه و خارج ساختمان

روشنایی (مبحث۱۳)

روشنایی ایمنی(مبحث۱۳)

نورپردازی، روشنایی و نصب چراغ(نشریه۱۱۰)

روشنايي ايمني (مبحث ۱۳ ویرایش سال ۹۵)

محیط نمناک، مرطوب و IP(مبحث۱۳)

سیم‌ها و کابل‌های مورد استفاده در روشنایی (نشریه۱۱۰)

تابلو توزیع نیرو و روشنایی برای نصب در محوطه باز

پایه‌های آلومینیومی به عنوان پایه برق و حفاظت در برابر خو
انواع طول پایه‌ها به متر

نصب پایه‌های بتنی

نصب پایه‌های فلزی روشنایی با استفاده از لوله سیمانی

علائم صوتی ایمنی

محدوده نصب انواع علائم و تابلوها

فاصله از خطوط برق فشار قوی

مسدود نکردن روزنه‌ها

تابلوهای غیرمجاز

ارتفاع حد زیرین تابل

ارتفاع مجاز حد فوقانی تابلوها

حریم تابلوهای مختلف

حریم تابلوهای معرف کاربری

نورپردازی‌ در تابل

فصل هشتم از کتاب مسائل مربوط به اجرا و نظارت تاسیسات برقی/ سیستم‌های جریان ضعیف

ساختمان‌های ملزم به سیستم جریان ضعیف

دفن كابل‌هاي جريان ضعيف

فواصل کابل‌های جریان ضعیف

سيستم تلفن

سيستم اعلام حريق

كليات سیستم اعلام حریق

سيستم‌هاي مرتبط با سيستم اعلام حريق

انواع سیستم‌ها با کابل مقاوم در برابر حریق

اصول طراحی سیستم هشدار صوتی

شرایط نصب دتکتور کنار دریچه ورودی هوا

سیستم‌های صوتی

سيستم صوتي و اعلام خطر

سيستم‌هاي جريان ضعيف تحت پروتكل اينترنت (IPBase)

سيستم آنتن مركزي تلويزيون و ماهواره

مشخصات مکانیکی آنتن‌های همگانی (نشریه ۱۱۰ جلد ۲)

تقسیم‌کننده‌هاي سیگنال آنتن(از نوع انشعابی)

تقسیم‌کننده‌هاي عبوري آنتن

پریزهاي معمولی(انتهایی) سیگنال آنتن

پریزهای عبوري (میان راهی) سیگنال آنتن

تقویت کننده‌های سیگنال تلویزیون

لوله‌کشی و کابل‌کشی سیستم آنتن مرکزی

نویز، کیفیت تصویر و تضعیف

آنتن مرکزی

شبكه‌ كامپيوتر

رك فرعي شبكه كامپيوتر

كابل پشتيبان شبكه كامپيوتر

رك اصلي شبكه كامپيوتر

قوانین کابل‌کشی در شبکه‌های کامپیوتری

مديريت هوشمند ساختمان (BMS)

پروتكل‌هاي ارتباطي

سناریوهای مصرف انرژی

منابع و مراجع

توصیه میکنیم برای آمادگی بیشتر در آزمون‌ کتاب شرح و درس آزمون‌ نظام مهندسی تاسیسات برقی صلاحیت نظارت (جلد سوم) را نیز مطالعه نمایید.

بنیاد مهندسی ایران